Abstract:
Магистрлік диссертацияда алғаш рет университеттің Ботаникалық
бағның ресурстық (мәдени және жабайы өсетін) өсімдіктерінің 50-ден астам
түрін талдау негізінде абиотикалық стресстердің әсеріне реакцияның түрі,
сорты және орган ерекшелігі анықталды, ол оқшауланған органдардың
тіршілік ету, өсу, қалпына келтіру процестерінің белсенділігі мен
физиологиялық өзгерістердің айырмашылығы көрсетілді. Өсімдіктердің
бейімделу потенциалы мен вегетативті көбеюінің биологиялық негізі ретінде
қалпына келтіру процестерінің белсенділігін талдауға негізделген стресс
жағдайындағы өсімдіктердің биоресурстық әлеуетін бағалаудың жаңа
ғылыми негізделген тұжырымдамасы ұсынылды және нәтижелері оқу
үрдісінде қолданылды. Алғаш рет оқшауланған мүшелерді қалпына келтіру
процестері жоғары ақпараттық және диагностикалық құндылықпен
ерекшеленетіні және олардың негізінде өсімдіктердің стресске төзімділігін
диагностикалау әдісі жасалғандығы көрсетілген. Ботаникалық бақтағы
өсімдіктерінің сирек кездесетін түрлерінің in vitro мәдениетіндегі
регенерациялық белсенділігі, генотиптердің стресстік әсерлерге реакциясын
бағалай отырып, көбею технологиясының негізі ретінде олардың көбею
әлеуеті мен тұрақтылығы зерттелді.
